„Kto zjadł pierwszą ostrygę” to książka o intrygującym tytule i przyciągającej wzrok okładce. Z treścią jest równie nieźle. Dostajemy siedemnaście popularnonaukowych tekstów poświęconych odkrywcom nieznanym, zapomnianym na przestrzeni już nawet nie tylko wieków, ale często tysiącleci lub nawet milionów lat. Bo w końcu któryś z człekokształtnych musiał być pierwszym, który wpadł na jakiś pomysł – nawet jeśli jego imię nie przetrwało. I właśnie o nich – o tych, których pomysły zrewolucjonizowały życie, stały się impulsem do wielkich zmian cywilizacyjnych – jest ta książka.
Na jej łamach spotkamy siedemnaście postaci – od wynalazczyni nosidełka dla dziecka, poprzez twórcę pierwszego „ubrania”, pierwszego jeźdźca, wynalazcę koła, pierwszego odkrywcę Hawajów... i innych.
Autor opisuje ich, ich wynalazki i ich przyszłe znaczenie w sposób bardzo plastyczny i oddziałujący na wyobraźnię. Wszystko oczywiście podparte solidną bibliografią, do której warto się zwrócić, jeśli któryś z tematów szczególnie nas zainteresuje.
Autor, oczywiście, nie dysponuje wehikułem czasu, nie miał możliwości być naocznym świadkiem tych przełomowych zdarzeń. Wnioskuje o nich jedynie na podstawie odkryć archeologicznych oraz wiedzy zdobytej przez naukę innymi kanałami. Czytając, musimy więc pamiętać o tym, że są to jedynie przypuszczenia – uzasadnione, najbardziej racjonalne przy obecnym stanie wiedzy, ale jednak mogące stracić rację bytu w przypadku pozyskania nowych informacji. Nie można przedstawianej nam wiedzy traktować jako pewnika, lecz jako prawdopodobną rekonstrukcję wydarzeń z życia naszych przodków, czasami bardzo, bardzo dalekich
Dlatego też nie ma aż tak wielkiego znaczenia, czy ten Pierwszy/ta Pierwsza, Który/Która Coś mieszkał(a) dokładnie we wskazanym miejscu, czy rzeczywiście wyglądał tak, jak rekonstruuje go autor, a nawet czy był tej samej płci. Znacznie ważniejsze jest to, czego dokonał, na co zwrócił uwagę – i jak to się przełożyło na dalsze życie jego, jego rodziny, wioski, plemienia, całego świata. Gdyby nie było akurat ich, zapewne, to samo, lub prawie to samo, odkryłby ktoś inny w nieco innym miejscu i nieco później, a losy świata nie uległyby wielkiej zmianie, choć... tego akurat nigdy się nie dowiemy.
PODSUMOWANIE
Rozmiar: niezbyt gruba (239 stron)
Szybkość czytania: dość szybko
Wciąga: tak
Dla kogo: dla każdego, kto chciałby poszerzyć swoje horyzonty, dowiedzieć się o historii odkryć rzeczy, które dziś dla nas są oczywiste, lecz kiedyś stanowiły przełom.
Zalety: interesująca tematyka przedstawiona w bardzo przystępny sposób i w oparciu o solidną wiedzę naukową.
Wady: być może momentami zbyt swobodne przypuszczenia, założenia i hipotezy. No i za cienka, chętnie by się poczytało o jeszcze innych odkrywcach i wynalazcach – kto pierwszy wybudował dom, kto pierwszy oswoił psa, kto pierwszy... tu wstaw swoje pytanie :)
Ocena: 8/10