| 9 kwietnia to dzień o specjalnym znaczeniu dla historii współczesnej Gruzji. Przyczyny są dwie – pierwsza tragiczna i smutna, druga przeciwnie – radosna. Dlaczego właśnie tak? By się przekonać, musimy cofnąć się w czasie o kilka dekad. Przełom lat 80 i 90 nie należał do najspokojniejszych momentów w historii świata, a Gruzja nie była pod tym względem wyjątkiem. Co się wtedy wydarzyło? | 9 April is a day of special significance for the history of modern Georgia. There are two reasons for this - the first one being tragic and sad, the other, on the contrary, joyful. Why is it so? To find out, we need to go back in time a few decades. The turn of the 1980s and 1990s was not one of the most peaceful moments in world history, and Georgia was no exception. What happened then? |
| Początek kwietnia 1989 roku upływał w Tbilisi pod znakiem protestów społecznych. U ich podłoża leżał konflikt nacjonalizmów abchaskiego i gruzińskiego, szczególnie zaś wystąpienie mieszkańców Abchaskiej ASRR we wsi Lychny z 18 marca. Gruzini byli zdania – zapewne słusznie – że władze radzieckie specjalnie podsycają ten konflikt, by łatwiej móc kontrolować gruzińskie dążenia do niepodległości. Demonstranci w Tbilisi (głównie kobiety) nastawieni byli antyradziecko i antyrosyjsko, pełno było haseł niepodległościowych, domagano się między innymi wycofania wojsk radzieckich z Gruzji. Na głównej ulicy – alei Rustawelego – zgromadziło się ponad 10 tysięcy ludzi. Oczywiście, sytuacja była nie do przyjęcia dla władz. Zapadła decyzja o rozbiciu protestu przy użyciu wszelkich koniecznych środków – w tym siły. | The beginning of April 1989 was marked by social protests in Tbilisi. At the root of these was the conflict between Abkhazian and Georgian nationalisms, in particular the 18 March protest by the inhabitants of the Abkhazian ASSR in the village of Lykhny. Georgians were of the opinion - probably justified - that the Soviet authorities were deliberately fuelling this conflict so that they could more easily control Georgian aspirations for independence. The demonstrators in Tbilisi (mainly women) were anti-Soviet and anti-Russian, there were plenty of independence slogans, demanding, among other things, the withdrawal of Soviet troops from Georgia. More than 10,000 people gathered on the main street - Rustaveli Avenue. Obviously, the situation was unacceptable to the authorities. The decision was taken to break up the protest by any means necessary - including force. |
| O 3:45 nad ranem żołnierze i transportery opancerzone otoczyły demonstrantów. W ruch poszły pałki, saperki, gazy bojowe. W rezultacie starć zginęło 21 osób (w tym 17 kobiet) – jedna z nich, 16-letnia dziewczyna, wskutek obrażeń czaszki od ciosów saperką, pozostałe – wskutek postrzału, uduszenia w wyniku działania gazów lub zgniecenia w ścisku panującym w otoczonym tłumie. Kolejne kilkaset osób zostało rannych. Warto podkreślić, że do tłumienia zamieszek zostali skierowani wyłącznie żołnierze spoza Gruzji, zaś miejscowe wojsko i milicja pozostały bierne lub wręcz stanęły po stronie demonstrantów, pomagając im w ucieczce i ewakuacji rannych. | At 3:45 AM, soldiers and armoured personnel carriers surrounded the demonstrators. Batons, spades and gas were used. The clashes resulted in the death of 21 people (17 of them women), one of them was a 16-year-old girl, who died from cranial injuries caused by the spades blows, the others died from gunshot wounds, asphyxiation from the effects of the gases or from being crushed by the crowds that surrounded them. Another several hundred people were injured. It is noteworthy that only non-Georgian soldiers were deployed to quell the riots, while the local army and militia remained passive or even sided with the demonstrators, helping them to escape and evacuate the injured. |
| To była tragedia. A gdzie radość? Otóż wydarzenia te dały dodatkowy impuls dążeniom niepodległościowym. Już w listopadzie władze Gruzińskiej SRR oficjalnie potępiły aneksję niepodległej Gruzji przez ZSRR w 1921 roku. 31 marca 1991 roku odbyło się referendum niepodległościowe, w którym aż 99,5% mieszkańców przy 90% frekwencji zdecydowało o odłączeniu się od Związku Radzieckiego. | So it was a tragedy. And where is the joy? Well, the events gave additional impetus to the independence drive. Already in November, the authorities of the Georgian SSR officially condemned the annexation of independent Georgia by the USSR in 1921. On 31 March 1991, an independence referendum was held in which as many as 99.5% of the population with a 90% turnout decided to secede from the Soviet Union. |
| 9 kwietnia 1991, w drugą rocznicę tragicznych wydarzeń Gruzja oficjalnie ogłosiła ponowną niepodległość. | On 9 April 1991, the second anniversary of the tragic events, Georgia officially declared re-independence. |
| Obecnie 9 kwietnia jest świętowany jako Dzień Narodowej Jedności. | Today, 9 April is celebrated as National Unity Day. |
| Na zdjęciu – upamiętniający ofiary tych wydarzeń pomnik, odsłonięty w miejscu tragedii w listopadzie 2004. Napis na nim głosi: „Pomnik patriotów poległych 9 kwietnia”. | In the photo - a memorial to the victims of these events, unveiled at the site of the tragedy in November 2004. The inscription on it reads: " Memorial to the patriots killed on 9 April". |