[PL/ENG] Czytaj z Marcinem 2022 - podsumowanie / 2022 - Summary

Free Stock photos by Vecteezy

Rok 2022 przyniósł stabilizację czytelniczego osłabienia, z przyczyn podobnych do tych sprzed roku – dalszego zwiększania nakładu sił przeznaczonych na pracę naukową, długi wyjazd przeznaczony głównie na aktywność fizyczną, a zwłaszcza niezmiennie trwających i coraz bardziej intensywnych problemów z brakiem sił życiowych – dlatego czasami kupka książek przeczytanych, lecz oczekujących na swoją notatkę była dość wysoka...	The year 2022 brought a stabilisation of the reading weakness, for reasons similar to those of a year ago - a further increase in the amount of effort spent on academic work, a long trip spent mainly on physical activity, and also, in particular, invariably ongoing and increasingly intense problems with a lack of vitality - so at times the pile of books read but awaiting their note was quite high...
Tym razem udało mi się przeczytać 33 książki (w zasadzie to 33 i ¾, ale ta ostatnia to już się na nowy rok będzie liczyć), plus wszelkiej maści komiksy disneyowskie i książki "zawodowe". Nieznacznie więcej niż rok temu, co może być powodem do delikatnego optymizmu. Jeszcze większym – to, że książek na półkach przybywało w sporo wolniejszym tempie, co za tym idzie kolejka oczekujących na przeczytanie nie urosła aż tak drastycznie. Pomimo tego, że wciąż piszą nowe!	This time I managed to read 33 books (actually 33 and ¾, but that last one will count for the coming year), plus all kinds of Disney comics and 'professional' books. Slightly more than last year, which may be cause for mild optimism. Even more so is the fact that the number of books on the shelves has increased at a much slower rate, and consequently the queue of those waiting to be read has not grown so dramatically. Despite the fact that new ones are still being written!
Podobnie, jak w zeszłym roku, niedostatki w ilości zostały całkiem godnie zrekompensowane jakością – sporo książek bardzo pozytywnie zapadło w pamięć i dostarczyło wiele radości. Na rok 2023 możecie mi życzyć przede wszystkim tego, by doba trwała co najmniej 60 godzin, optymalnie 72. I żeby były siły z niej korzystać.	As last year, the shortage in quantity was quite decently compensated by the quality - a lot of books were very positively memorable and fun. For 2023, you can wish me first and foremost that a 24-hour day lasts at least 60 hours, optimally 72. And that I have the strength to use it.
A teraz pora na to, co tygryski lubią najbardziej, ułożone w mniej lub bardziej subiektywny ranking, w którym starałem się kierować i możliwie obiektywną wartością książki, i przyjemnością doznawaną dzięki lekturze!	And now it's time for what Tiggers like best, arranged in a more or less subjective order in which I have tried to be guided by both the objective value of the book and the pleasure experienced through reading!

1. "Navijači : kibicowski przewodnik po krajach byłej Jugosławii", Piotr Jaworski

Perfekcyjnie przygotowane opracowanie poświęcone piłkarskim fanatykom z krajów byłej Jugosławii. Dużo fascynujących informacji o historii i współczesności poszczególnych klubów i grup kibicowskich, do tego setki wysokiej jakości kolorowych zdjęć.

A perfectly prepared study of football fanatics from the countries of the former Yugoslavia. Lots of fascinating information on the history and present day of individual clubs and fan groups, plus hundreds of high quality colour photographs.

2. "Gagatek", Nodar Dumbadze, tłum. Jerzy Pomianowski

Od szkolnego urwisa do dyplomowanego ekonomisty – historia o przyjaźni, miłości, więzach rodzinnych, na tle gruzińskiej wsi z lat środkoworadzieckich. Pełna wzruszeń i humoru.

From schoolboy urchin to graduate economist - a story of friendship, love, family ties, on the background of the Georgian countryside of the mid-Soviet years. Full of emotion and humour.

3. "Przewodnik po Europie : Europa Wschodnia i Środkowa (Rosya, Austro-Węgry, Niemcy i Szwajcaria), reprint z 1914 roku", opr. przez dra Mieczysława Orłowicza

Fascynujący przewodnik, dzięki któremu możemy zwiedzić tereny zaborców Polski, a także Szwajcarię, takimi, jakimi były przed ponad stu laty.

A fascinating travel guide that allows us to visit the territories of countries, which had partitioned Poland, as they were more than a century ago. And Switzerland as a bonus.

4. "Lem w PRL-u, czyli nieco prawdy w zwiększonej objętości", Wojciech Orliński, opr. przez dra Mieczysława Orłowicza

Korespondencja wybitnego pisarza, pozwalająca rzucić nieco światła na jego relacje z wydawnictwami, agentami, reżyserami filmowymi. Oraz na skalę trudności życia codziennego w PRL.

Letters from and to the eminent writer, providing some insight into his relationships with publishers, agents and film directors. And the scale of the difficulties of everyday life in communist Poland.

5. "Królowie strzelców : piłka w cieniu imperium", Zbigniew Rokita

Zbiór reportaży o tematyce sportowej, osadzonych w Europie Wschodniej od carskiej Rosji po lata współczesne.

A collection of sports reportages set in Eastern Europe from Tsarist Russia to the present day.

6. "Encyklopedia piłkarska FUJI t. 65 - Rocznik 2021", Andrzej Gowarzewski i in.

Najaktualniejszy polski rocznik piłkarski, z informacjami za sezon 2020/21. Dodatkowy plus za powrót do interesujących felietonów zamiast przemyśleń szefa wydawnictwa.

Poland's most up-to-date football yearbook, with information for the 2020/21 season. Extra plus for the return of interesting feuilletons rather than the thoughts of the Head of Publishing.

7. "To (nie) koniec świata", Marek Hucz i Jan Jurkowski

Gruntowne rozszerzenie internetowej twórczości Grupy Filmowej Darwin. Zdecydowanie trzyma poziom.

A major extension of the Darwin Film Group's online production. Definitely keeps up the standard.

8. ) "Rowerem przez II RP : Niezwykła podróż po kraju, którego już nie ma : reportaż z 1934 roku", Bernard Newman, tłum. Ewa Kochanowska

Szalony Anglik jeździ sobie rowerem po przedwojennej Polsce, w tym po Kresach Wschodnich, przeżywając wiele przygód i dokumentując codzienność mieszkańców kraju.

A wacky Englishman rides his bicycle through pre-war Poland, including the Eastern Borderlands, having many adventures and documenting the everyday life of the country's inhabitants.

9. "Łódź : miasto po przejściach", Wojciech Górecki i Bartosz Józefiak

Reportaże o Łodzi, ze wszystkimi jej cieniami i blaskami, w proporcjach różnych – od lat 90. po współczesność.

Reports on Łódź, with all its shadows and shines, in varying proportions - from the 1990s to the present day.

10. "Po drugiej stronie książki", Andrzej Pilipiuk, Jacek Skrzypacz

Biograficzny wywiad z jednym z najoryginalniejszych polskich autorów fantastycznych.

A biographical interview with one of Poland's most original fantasy authors.

11. "Bestiariusz japoński : yōkai", Witold Vargas

Leksykon japońskich istot nadprzyrodzonych, ozdobiony znakomitymi autorskimi ilustracjami. Dodatkowy plus za porównania z mitologią słowiańską.

A lexicon of Japanese supernatural beings, decorated with excellent author's illustrations. Extra point for comparisons with Slavic mythology.

12. "Encyklopedia piłkarska FUJI t. 60 - Rocznik 2020", Andrzej Gowarzewski i in.

Polski rocznik piłkarski za sezon 2019/20. Solidny, aczkolwiek z minusem za kilkadzieści stron autorskich przemyśleń, dość często niezwiązanych z piłką, za to mocno politykujących. Można było poświęcić to miejsce na materiały czysto sportowe.

The Polish football yearbook for the 2019/20 season. Solid, albeit with a minus for a few dozen pages of author's reflections, quite often unrelated to football, instead heavily political. This space could have been devoted to purely sporting material.

13. "Zarys dziejów traktora po ukraińsku", Marina Lewycka, tłum. z ang. Anna Jęczmyk

Skłócone siostry zakopują topór wojenny, by wspólnie stawić czoła nowej kochance ojca. Z historią traktora w tle.

Quarrelling sisters bury the hatchet of war to face their father's new lover together. With a tractor history in the background.

14. "Sekrety Łodzi. Część 1", Jacek Perzyński, Anna Kulik

38 felietonów poświęconych znanym i mniej znanym osobom oraz wydarzeniom związanym z Łodzią. Podane w lekki i przystępny sposób.

38 articles on well-known and lesser-known people and events connected with Łódź. Presented in a light and accessible manner.

15. "Faceci w gumofilcach", Andrzej Pilipiuk

Dziesiąte już spotkanie z Jakubem Wędrowyczem i spółką. Jak się zdaje – lepsze niż kilka poprzednich, kilka historii zapada w pamięć.

The tenth meeting with Jakub Wędrowycz and company. As it seems - better than some of the previous ones, several stories are memorable.

16. "Szybko, szybciej, najszybciej : Formuła 1 Sokolim okiem", Mikołaj Sokół

70 lat Formuły 1 ukazanych przez pryzmat 18 historycznych wyścigów. Godne uwagi, choć bardziej dla początkujących niż dla wyjadaczy.

70 years of Formula 1 shown through the lens of 18 historic races. Remarkable, although more for the beginner than the expert.

17. "Ofiara", Graham Masterton, tłum. Piotr Kuś

Thriller polityczno-szpiegowsko-wojenny z inwazją radziecką w tle. Dziwnie się czyta w czasach, gdy inwazja ze wschodu stała się faktem, nawet jeśli w trochę innym miejscu.

A political-spy-war thriller with the Soviet invasion in the background. A strange read at a time when invasion from the east has become a reality, even if in a slightly different place.

18. "Żółw przypomniany : przewodnik po Świecie Dysku", Terry Pratchett & Stephen Briggs, tłum. Piotr W. Cholewa

Encyklopedia Świata Dysku. Przede wszystkim jako kompendium wiedzy, do sprawdzania faktów i ciekawostek. Ale czytać ciurkiem też można.

A Discworld Encyclopaedia. Primarily as a compendium of knowledge, for fact-checking and trivia. But it can also be read in a straightforward manner.

19. "Kobieta z wydm", Abe Kōbō, tłum. Mikołaj Melanowicz

Arcydzieło literatury japońskiej. Pod płaszczem pozornie mało dynamicznej i dość surrealistycznej historii stawia ważne pytania i pobudza do myślenia.

A masterpiece of Japanese literature. Under the surface of a seemingly non-dynamic and rather surreal story, it raises important questions and stimulates thought.

20. "Dom Stu Szeptów", Graham Masterton, tłum. Izabela Matuszewska

Dość typowy horror – rodzina dziedziczy dom, który okazuje się zamieszkany przez siły nadprzyrodzone. Przy okazji udaje się rozwiązać rodzinną zagadkę.

A fairly typical horror film - a family inherits a house that turns out to be inhabited by supernatural forces. In the process, a family mystery gets solved.

21. "Kruchy dom duszy", Jürgen Thorwald

Thorwald tym razem o historii chirurgii mózgu i neurochirurgii. Jak zawsze bardzo solidnie i merytorycznie bez zarzutu, do tego ciekawie. Ale jednak czyta się dość ciężko.

Thorwald this time about the history of brain surgery and neurosurgery. As always very solid and factually flawless, plus interesting. Still, it is rather heavy reading.

22. "Grzyby znane i mniej znane", Aurel Dermek, tłum. prof. Bogusław Sałata (z niemieckiego)

Czechosłowacki atlas grzybów przetransponowany na polskie realia. Solidne kompendium wiedzy, być może trochę zdezaktualizowanej. W czasach powszechnego internetu stracił bardzo wiele ze swej użyteczności.

Czechoslovak atlas of mushrooms transposed to Polish reality. A solid compendium of knowledge, perhaps a little outdated. In the age of the omnipresent Internet, it has lost a great deal of its usefulness.

23. "Tajna broń bin Ladena", Gerard de Villiers, tłum. Wojciech Pieniążek

Książę Malko tym razem szuka zdrajcy w szeregach CIA. Nic bardzo wyrafinowanego, ale da się czytać bez zgrzytania zębami.

Prince Malko is this time looking for a traitor within the ranks of the CIA. Nothing very sophisticated, but it can be read without grinding your teeth.

24. "Dawna medycyna : Jej tajemnice i potęga. Egipt/Babilonia/Indie/Chiny/Meksyk/Peru", Jürgen Thorwald

Tym razem Thorwald o pradawnych medykach i ich metodach leczenia. Niezłe, ale czegoś jednak brakowało.

This time Thorwald about the ancient medicine men and their healing methods. Not bad, but something was missing nonetheless.

25. "Umysł przestępcy : tajniki kryminalnego profilowania psychologicznego", Jan Gołębiowski

O profilowaniu kryminalistów opowiada jeden z największych specjalistów tej dziedziny w Polsce. Niezłe, ale chciałoby się więcej o konkretnych przypadkach.

One of Poland's foremost experts in this field talks about criminal profiling. Not bad, but one would like more about specific cases.

26. "Sprawa nieostrożnego kotka", Erle Stanley Gardner, tłum. Paweł Kruk

Klasyczny Perry Mason. Przyjęcie sprawy, komplikacje, klient(ka) przed sądem, błyskotliwe działania adwokata, wykrycie prawdziwego sprawcy.

Classic Perry Mason. Accepting a case, complications, client(s) before the court, brilliant advocacy, discovery of the real culprit.

27. "Noc skorpiona", Graham Masterton, tłum. Piotr Kuś

Kolejny indiański horror Mastertona, tym razem siły nadprzyrodzone działają w środowisku celebrytów.

Another of Masterton's Native American horror stories, this time supernatural forces are at work in the celebrity community.

28. "Kto zjadł pierwszą ostrygę? : Niezwykli prekursorzy, odkrywcy i pionierzy", Cody Cassidy

O zapomnianych wynalazcach i odkrywcach niezwykle istotnych rzeczy. Trochę zbyt popularne, zbyt mało naukowe, mocno spekulacyjne.

About forgotten inventors and discoverers of extremely important things. A little too pop, not scientific enough, highly speculative.

29. "Czerwony Morten", Martin Andersen Nexø, tłum. M. Kelles-Krauzowa

Dość ciężka w czytaniu powieść proletariacko-socjalistyczna. Byłaby świetna pod koniec XIX wieku, dziś już przyciągnie raczej niewielu czytelników.

A rather heavy to read proletarian-socialist novel. It would have been great in the late 19th century, today it will attract rather few readers.

30. "Norweski dziennik : tom I", Andrzej Pilipiuk

Pilipiuk w wersji dla młodzieży jest jednak mniej strawny, niż w swoich najlepszych seriach. Plus widać, że pisał to na wczesnym etapie swojego autorskiego rozwoju.

Pilipiuk's book for young people is less digestible than his best series. Also, it is clear that he wrote this early in his development as an author.

31. "Na śmierć Arafata", Gerard de Villiers

Książę Malko wtyka swój nos w konflikt bliskowschodni. Do szybkiego przeczytania i równie szybkiego zapomnienia. Ale na jakąś nudną podróż w sam raz.

Prince Malko sticks his nose into the Middle East conflict. For a quick read and equally quick forgetting. But for some dull travel just right.